Sıfır Atığın 5R’si

Dünya’nın tükendiğini görmek için etrafımıza bakmak ne yazık ki artık yeterli. Çevre politikası, ekosistemler, biyolojik çeşitlilik gibi terminoloji ve uzmanlık gerektiren alanlara aşina olmasak bile bir şeylerin ters gittiğinin farkındayız. Yaşadığımız yerlerde beton binalar ağaçlara üstün geldi. Mevsimler önceden bildiğimiz gibi değil ve gıdalar artık neredeyse zehirli. Kıyı şehirlerinde denize hasret olmamız ise başlı başına bir hüzün tablosu. Tüm bunları bireysel olarak kendimize dert ediniyor hatta dost çevrelerinde kolektif olarak çevre meselelerinden yakınıyor olabiliriz. Peki, üstesinden gelemeyeceğimizi varsaymak yerine önemli bir adım atarak doğa sevgimizi yaşam pratiklerimize katmayı hiç düşündük mü?

Dünya’nın tükendiğini görmek için etrafımıza bakmak ne yazık ki artık yeterli. Çevre politikası, ekosistemler, biyolojik çeşitlilik gibi terminoloji ve uzmanlık gerektiren alanlara aşina olmasak bile bir şeylerin ters gittiğinin farkındayız. Yaşadığımız yerlerde beton binalar ağaçlara üstün geldi. Mevsimler önceden bildiğimiz gibi değil ve gıdalar artık neredeyse zehirli. Kıyı şehirlerinde denize hasret olmamız ise başlı başına bir hüzün tablosu. Tüm bunları bireysel olarak kendimize dert ediniyor hatta dost çevrelerinde kolektif olarak çevre meselelerinden yakınıyor olabiliriz. Peki, üstesinden gelemeyeceğimizi varsaymak yerine önemli bir adım atarak doğa sevgimizi yaşam pratiklerimize katmayı hiç düşündük mü?

3. Reuse: Tekrar kullan! İhtiyacımızı karşıladıktan sonra hala kullanılabilir durumda olan, başka alanlarda iş görebilecek eşyaları değerlendirmek gibisi yok. Kötü olanı reddettik, hayatımızı minimal hale getirdik, eşyalarımızı uzun ömürlü ve çok fonksiyonlu yaptık. Düşünmesi bile rahatlatıcı değil mi? En basit örnek olarak cam kavanozlar ya da teneke kutular geliyor aklıma. Her evde mutlaka bulunacak cam kavanozların kullanım alanı benim gözümde sınırsız. Konserve kutularını da saksı yapıyorum mesela. Bir tanesinde limon, diğerinde mandalina büyütüyorum. Tek yapmam gereken fazla suyun birikmesini önlemek için altına birkaç delik açmak oldu. Burada önemli olan bir nokta da başkalarının tekrar kullanabileceğini düşündüğümüz eşyalarımızı paylaşabilmek. Kıyafet, çanta, kitap, mobilya, elektronik cihaz ya da herhangi başka bir eşya belki de bizden çok başkasının işini görecek. Önce yakın dostlarımıza ve ailemize sorabilir, sonra belki bağışlayabilir ya da satabiliriz elimizde fazla bulunanları.

4. Recycle: Geri dönüştür! Bakın geri dönüşüme ancak gelebildik, yani sondan bir önceki basamağa. Sıfır atığı geri dönüşüme indirgeyen anlayışa karşın resmin yalnızca beşte birini görebilmektense tamamının farkında olmak için öncelikle ilk dört aşamayı göz den ve cam sembollerini öğrenip ekonomiye kazandırılabilecek atıkları belediyelere teslim etmek hepimiz için bir görev. Tek kullanımlık, geri dönüştürülemeyen materyaller için ise ilk basamağa dönüp ‘’Hayır.’’ diyebilmeliyiz.

5️. Rot: Gübre/Kompost Yap! Bu aslında doğanın kalbinde gerçekleşen yeniden doğuş hikayesinin başladığı yer. Mutfak atıklarımız -sebze ve meyve artıkları, yumurta kabukları, çay ve kahve tortuları- aslında temiz bir şekilde toprağa dönebilse bizim bir şey yapmamıza pek gerek yok. Solucanlar ve diğer küçük canlılar görevlerini aksatmadan gerçekleştiriyor. Ne yazık ki ağaçlara üstün gelen beton binalarda, apartmanlarda yaşıyoruz çoğunlukla. Hem de bahçeden çokça yoksun bırakılmış olanlarında. Kompost yapabilen birilerini tanıyorsanız, Bokashi kompost yapabiliyorsanız ya da başka bir yolunu bulabiliyorsanız lütfen es geçmeyin çünkü en kıymetli olanlar doğadan direkt bize gelenler. Unutmayın, onlar direkt doğaya dönmeliler.